สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับ มูลนิธิสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย (TEI) สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.) กรมการพัฒนาชุมชน (พช.) สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) และ สภาองค์กรของผู้บริโภค (สอบ.) เปิดตัวฉลากผลิตภัณฑ์ชุมชน เพื่อการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมและผู้บริโภคนำร่อง3 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ 1. บรรจุภัณฑ์จากธรรมชาติ 2. ผ้าและผลิตภัณฑ์ที่ทำจากผ้า และ 3. ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดร่างกาย
นายชาติวุฒิ วังวล ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ สสส. กล่าวว่า ปัจจุบันเราเจอสินค้าและบริการที่ไม่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเยอะมากขึ้น สสส. มีความกังวล เนื่องจากสินค้าและบริการเหล่านี้ก่อให้เกิดมลพิษ โดยเฉพาะปัญหาฝุ่น PM 2.5 ทำให้เราไม่สามารถจัดการสุขภาวะที่เป็นมิตรได้เป็นที่มาในการหารือกับมูลนิธิสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย เพื่อหาโซลูชัน ซึ่งในประเทศมีฉลากอยู่เยอะพอสมควร แต่เป็นฉลากสำหรับผู้ประกอบการขนาดใหญ่ ขณะเดียวกันเอสเอ็มอีเป็นตลาดที่ยังต้องการการรับรองถึงตัวสินค้าเรื่องความปลอดภัย ทั้งผู้ผลิต ผู้บริโภค รวมถึงสิ่งแวดล้อม เหล่านี้เป็นจุดสำคัญที่เราชวนกันพูดคุยเพื่อหาทางเลือกเพิ่มขึ้นสำหรับผู้บริโภค และเอสเอ็มอีขนาดเล็กที่อยากมีส่วนร่วม
ในกระบวนการการพัฒนาฉลากผลิตภัณฑ์ชุมชนเพื่อการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมและผู้บริโภค (Chumchon label for the protection of the environment and consumers หรือ CEC) นับเป็นหัวใจสำคัญในการพัฒนาฉลากที่เอสเอ็มอี ผู้ประกอบการขนาดย่อม ขนาดกลาง สามารถมีส่วนร่วมในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญที่ สสส. มุ่งถึงการมีฉลากที่นอกจากผลิตบนพื้นฐานความปลอดภัยของผู้บริโภคแล้ว ยังผลิตบนความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม พร้อมช่วยกำหนดกติกาที่เอสเอ็มอีรู้สึกว่าไม่ไกลตัว มาตรฐานในการให้ฉลากไม่ซับซ้อน และมีความเป็นกันเองกับผู้ผลิตมากขึ้น
ภารกิจสำคัญของ สสส. เรามองถึงสุขภาวะที่ทำให้เราสามารถที่จะใช้ชีวิตอย่างเต็มศักยภาพ เต็มคุณค่า ไม่ป่วย สุขภาวะเป็นประเด็นสำคัญประเด็นแรกที่ สสส. ให้ความสำคัญ ในที่นี้ จุดคานงัด คือ หากเราไปขยับในฝั่งผู้บริโภคและผู้ผลิต ปลายทาง PM 2.5 ปัญหาน้ำ และปัญหามลพิษจากสิ่งแวดล้อม จะขยับตาม ซึ่งบทบาทสำคัญที่ สสส. มองเห็น คือ การพยายามสนับสนุนพี่ๆ เพื่อนๆ ที่อยู่ในวงจรเอสเอ็มอีมาช่วยกัน มาทำงานด้วยกัน รวมทั้งมาหาโซลูชันที่เราทุกคนเป็นผู้กำหนดความปลอดภัย มีมาตรฐานที่ไม่ได้ตึงเกินไป
สสส. มีโครงการหลายโครงการที่ดูแลสุขภาพคนไทย โดยเราจะเคลื่อนไปสู่ต้นน้ำมากขึ้น เพื่อให้คนไทยมีสุขภาวะที่ดี เราได้เปิดตัวฉลากผลิตภัณฑ์ชุมชนเพื่อการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมและผู้บริโภค ในระยะต่อไปเราจะขยายตัวผลิตภัณฑ์และบริการให้มีความครอบคลุมมากขึ้น เราจะไปช่วยขยับในฝั่งผู้บริโภค เพื่อที่จะให้ตื่นตัว ถ้าผู้บริโภคอยากมีคุณภาพชีวิต คุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดี เราดูดายไม่ได้ เราสนับสนุนพี่ๆ เพื่อนๆ ให้เห็นว่าพลังผู้บริโภคเข้มแข็งมากในการรักษาสุขภาวะ เพื่อทำให้จุดคานงัดนี้มันเกิดขึ้นจริง
ดร.วิจารย์ สิมาฉายา ผู้อำนวยการสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย (TEI) กล่าวว่า สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย เป็นหน่วยที่เรียกว่า ‘Think Tank’ หรือหน่วยงานคลังสมองทางด้านสิ่งแวดล้อมของประเทศ ที่ได้รับการยอมรับระดับโลก ปัจจุบันประเทศและโลกของเรากำลังประสบปัญหา ไม่ว่าจะเป็นฝุ่น PM 2.5 ส่งผลกระทบรุนแรงทั้งเรื่องการท่องเที่ยว สุขภาพ ปัญหาขยะพลาสติก รวมถึงปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ น้ำท่วม น้ำแล้ง ที่เกิดขึ้นถี่และรุนแรงอย่างต่อเนื่อง เหล่านี้ล้วนเป็นปัญหาสำคัญของโลก เชื่อมโยงกับเรื่องของสุขภาพอนามัย
ขณะที่กระแสโลกมุ่งถึงการพัฒนาที่ยั่งยืน ทำอย่างไรให้เกิดความสมดุลทางเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม เมื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์อะไรขึ้นมา ผลิตภัณฑ์นั้นต้องให้ความสำคัญกับประเด็นสิ่งแวดล้อม เกิดเป็นความร่วมมือระหว่าง สสส. ที่มีภารกิจหลักคือดูแลเรื่องสุขภาพ กับ สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย ที่ดูแลประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อม ในขณะเดียวกันก็มีหน้าที่รับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ยกตัวอย่างเช่น ฉลากเขียว ถือเป็นฉลากประเภทที่ 1 หากได้รับการรับรองฉลากเขียวก็สามารถที่จะส่งออกประเทศที่มีการลงนามความร่วมมือได้ แต่เนื่องจากการรับรองฉลากเขียวมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง อาจไม่ตอบโจทย์ผลิตภัณฑ์ OTOP หรือผลิตภัณฑ์ระดับชุมชน
สำหรับ 3 ผลิตภัณฑ์นำร่อง ได้แก่ 1. บรรจุภัณฑ์จากธรรมชาติ 2. ผ้าและผลิตภัณฑ์ที่ทำจากผ้า และ 3. ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดร่างกาย โดยการตรวจสอบจะดูทั้งคุณภาพผลิตภัณฑ์ การผลิตต้องเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม คุ้มครองสิ่งแวดล้อม คุ้มครองสุขภาพ ราคาสมเหตุสมผล มีการรับประกันคุณภาพ เมื่อยื่นเรื่องมาจะมีเจ้าหน้าที่เข้าไปดูถึงแหล่งผลิต ทดสอบผลิตภัณฑ์ว่าตรงตามสเปกที่บอกหรือไม่
